Glukoneogenez karbonhidrat dışı maddelerden, glukoz sentezlenmesidir. Beyin, eritrositler, böbrek medullası, gözde kornea ve lens, testisler ve egzersiz halindeki kas yakıt olarak sürekli glukoza ihtiyaç duyarlar. Diyetle karbonhidrat alınmadığında; KC glikojeni, yalnız 10-18 saat süreyle yeterli olabilir.
Bu durumda, hepatik glikojen depoları boşaldığında, glukoneogenez devreye girer.
Glukoneogenezde kullanılan maddeler:
-Laktat (Kas kaynaklı)
-Gliserol (Trigliserid kaynaklı)
-Alfa-keto asitler (Amino asit katabolizması ile elde edilen)
-Tüm glikolitik ara ürünler
-Alfa-ketogluterat ile oksaloasetat arası TCA ara ürünleri
-Fitanik asit (dallı zincirli yağ asidi)
-Propionil co A (Tek karbon sayılı yağ asidi kaynaklı)
Glukoneogenezde, reaksiyonlar hücrenin sitozol ve mitokondri fraksiyonlarında geçer. Amaç öğünler arası kan şekerini sabit tutmaktır. Reaksiyonlar enerji kullanılarak yürütülür.
Glukoneogenezin yaklaşık % 90’ı KC’de, yaklaşık % 10’u böbreklerde gerçekleşir. Uzamış açlıkta, böbreklerin katkısı artar.
Kan şekeri düşük ise, glikojenoliz ve glukoneogenez aktive olur.