Diğer adı, “Glucagon cell hyperplasia and neoplasia” dir.
Mahvash hastalığı otozomal resesif, kalıtsal pankreas nöroendokrin tümör sendromudur.
Mahvash hastalığına neden olan genetik bozukluk, glukagon reseptör geninin ( GCGR ) bialelik inaktive edici mutasyonlarıdır. Mahvaş hastalığı 2008 yılında Amerikalı doktor Run Yu ve meslektaşları tarafından keşfedilmiştir. Mahvaş hastalığı oldukça nadirdir. 2018 sonu itibarıyla 10’un üzerinde Mahvaş hastalığı vakası tarif edilmiştir.
Mahvash hastalığı hem kadınlarda hem de erkeklerde görülür. Mahvash hastalığı aynı zamanda bazı yazarlar tarafından “glukagon hücre hiperplazisi ve neoplazisi” veya “glukagon hücre adenomatozisi” olarak da adlandırılır ancak Mahvash hastalığı ayrı bir hastalık antitesidir ve iki alternatif terim çoğunlukla histolojik tanımlardır. “Glukagon hücre hiperplazisi ve neoplazisi” olan bazı hastalarda glukagon reseptör mutasyonları yoktur.
Mahvaş hastalığı olan hastaların çoğuna yetişkinlikte tanı konulur. Mahvaş hastalığı olan hastalar genellikle belirsiz karın rahatsızlığı şikayetiyle başvururlar. CT veya MRI ile görüntüleme, bir veya daha fazla tümörü olan çok büyük bir pankreası tanımlar. Biyokimyasal testlerde belirgin hiperglukagonemi (yüzlerce kat yüksek) görülüyor. Tümörler rezeke edilirse genellikle glukagon eksprese eden nöroendokrin tümörler oldukları bulunur . Tümör sınırında pankreas alfa hücre hiperplazisi yaygındır, çoğunlukla alfa hücrelerinden oluşan çok sayıda büyük adacık belirgindir ve sıklıkla çok sayıda mikroadenom ve küçük nöroendokrin tümörler mevcuttur. Pankreas nöroendokrin tümörleri Mahvash hastalığı olan hastalar için temel sağlık sorunudur. Tümörler genellikle sessiz olmasına rağmen, karaciğer metastazı nedeniyle ölüm rapor edilmiştir.
Mahvash hastalığı reaktif pankreas alfa hücre hiperplazisinin bir şeklidir . Aktif olmayan glukagon reseptörüne bağlı olarak normal glukagon sinyalinin kaybı (özellikle karaciğerde), karaciğerde enzimatik değişikliklere neden olur, böylece karaciğer dolaşıma anormal derecede büyük miktarlarda amino asit salar.
Dolaşımdaki amino asitlerin yüksek konsantrasyonu ( hiperaminoasidemi ), pankreatik alfa hücrelerini (normalde glukagon üreten hücreler) çoğalmaya ve çok daha fazla glukagon üretip salmaya teşvik eder. Pankreas alfa hücrelerinin muazzam proliferatif aktivitesi, onları tümör oluşumuna yatkın hale getirir.
Mahvash hastalığı olan tüm hastalarda hiperaminoasidemi, hiperglukagonemi (dolaşımda yüksek glukagon konsantrasyonu) ve pankreas alfa hücre hiperplazisi vardır ve yetişkinlikte pankreas nöroendokrin tümörleri gelişir.
Mahvash hastalığı, glukagon reseptöründeki inaktive edici mutasyonlar, glukagonoma sendromu semptomları olmaksızın hiperglukagonemi, pankreatik α-hücre hiperplazisi ve pankreatik nöroendokrin tümörler ile karakterize nadir otozomal resesif kalıtsal pankreas nöroendokrin tümör sendromudur. Mahvash hastalığında, glukagon reseptör sinyallemesinden negatif geri bildirimin olmaması, pankreas a-hücrelerinin telafi edici hiperplazisine ve ikincil tümör oluşumuna neden olur. Şu ana kadar Mahvash hastalığıyla uyumlu ondan fazla klinik vaka rapor edilmiştir ve bunların çoğunda glukagon reseptöründe bialelik mutasyonlar doğrulanmıştır. Mahvash hastalığı, glukagon sinyal yolunun düzenlenmesi ve pankreas nöroendokrin tümörlerinin patogenezi hakkında fikir sağlar.
Bir yetişkinde belirgin hiperglukagonemi ile birlikte büyük bir pankreas, Mahvash hastalığının teşhisini çok muhtemel kılar. Pankreas tümörlerinin varlığı tanıyı daha da olası hale getirir. Histolojik olarak pankreatik alfa hücre hiperplazisi ve mikroadenomlar Mahvash hastalığı tanısını düşündürür. Mahvaş hastalığının kesin tanısı glukagon reseptör geninin genetik testini gerektirir.
Mahvash hastalığının tedavisi şu anda pankreastaki nöroendokrin tümörlerin tedavisine odaklanmaktadır. Küçük tümörler takip edilebilir ancak büyük olanların rezeke edilmesi gerekir.
Mahvash hastalığı olan hastalarda yaşam boyu pankreas nöroendokrin tümörleri gelişme riski bulunduğundan, periyodik biyokimyasal test ve görüntülemeden geçmeleri gerekmektedir.