Crohn hastalığı spontan düzelmeler ve akut alevlenmeler gösteren, GİS’in herhangi bir yerinde veya tümünde görülebilen kronik inflamatuar bir hastalıktır. İnce barsakların en sık görülen cerrahi hastalığıdır. GİS’in herhangi bir yerinde olabilirse de en sık “terminal ileum” da görülür.
Bu nedenle terminal ileit ya da rej-yonel enterit olarak da adlandırılır. Etyolojisi net olarak bilinmemektedir. Spesifik enfeksiyonlar, immünolojik veya genetik yatkınlık stres, sigara gibi faktörler suçlanmaktadır.
İlk bulgu, genelde mukoza ve submukozda oluşan şiddetli ödemdir. Ödemi, aftöz ülserlerin oluşumu izler. Zamanla li-near ülserler gelişir. Ilerleyen aşamalarda da tüm barsak duvarı tutulur. En belirgin ve patolojik bulgu, submukozal ve subserozal fibrozis ve bunun neden olduğu darlıktır. Crohn hastalığı, tüm katları ile barsağı tutan transmural bir hastalıktır. Unutulmaması gereken en önemli iki özelliği tam kat tutulum göstermesi ve atlayarak yani arada sağlam dokular bırakarak yerleşmesidir.
Ağrı en sık görülen semptomdur. Remisyonlarla dönüşümlü, tekrarlayan ağrı ve ishal atakları tipiktir ve kronik süreci vurgular. Diyare 2. sık semptomdur. İshal, karakteristik olarak kolik şeklinde başlayan karın ağrısı sonu-cunda patlayıcı tarzdadır ve genellikle noktürnaldir. Ayrıca ateş, kilo kaybı, kuvvet kaybı ve halsizlik de görülür. Akut apandisit bazen ilk bulgu olabilir.
En sık görülen intestinal komplikasyon obstrüksiyondur. Perforasyona bağlı yaygın peritonit gelişebileceği gibi daha sık olarak internal fistül ve apseler gelişir. Perineal hastalık ince barsak tutulumu olanların % 25’inde, kolonik tutulumu olanların % 50’sinde vardır. Başlangıçta tüm hastalar medikal tedaviye alınmalıdır. Sindirimi kolay, posasız ve nütrisyonel ekleri olan diyet önerilir.
Diyete ek olarak sülfasalazin başlanır. Şiddetli vakalarda tedaviye steroid eklemek gerekebilir. Bu desomid de faydalıdır, yan etkileri daha azdır. Bugün için Crohn hastalığında kesin kür sağlayacak bir tedavi bilinmemektedir.
Crohn hastalığı nedeniyle aşırı ileum rezeksiyonu yapılan hastalarda aşağıdakilerden hangisinin görülme sıklığı en azdır?
A) Nefrolitiazis
B) Demir eksikliği anemisi
C) Kolelitiazis
D) Megaloblastik anemi
E) Safra tuzu diyaresi
Cevap B
İleum sindirim fizyolojisinde önemli bir merkezdir. Birçok emilim buradan gerçekleştiğinden yokluğu semptom ve bulgulara neden olacak komplikasyonlara neden olur.
Demir ise tama yakın duodenumdan emildiğinden herhangi bir nedene bağlı ileum rezeksiyonundan en az etkilenecek olan seçenektir.