Psöriazis kronik, rekürren, hiperproliferatif, inflamatuar ve papulloskuamoz bir hastalıktır.
İnsidans: %1-3, E=K, 10-35 yaş arası sıktır.
Patogenezi
Hiperproliferasyon (Kepeklenme): Epitelyal turnover süresi 3-4 güne inmiştir.
İnflamasyon (Eritem)
Hastalığın genetik geçişli olduğu kabul ediliyor,
Travma: Koebner fenomeni (+) dir. Ekstansör yüzlerde (diz-dirsek) sıktır.
Enfeksiyonlar: Çocuklarda Beta hemolitik streptokok enfeksiyonu sonrası auttat psöriazis oluşabilir.
İlaçlar: Li, salisilat, antimalaryaller, Beta blokörler
Endokrin, metabolik faktörler: gebelikte şiddeti azalır, puberte ve menapozda artar.
Güneş ışığı: fotokoebner, ışık yanık yapacak kadar şiddetli ise
Alkol, stress
Klinik:
Sadece deri ve tırnakları tutar, mukoza ve viserai organ tutulumu olmaz, sistemik olarak sadece hastaların %5-7’sinde artrit olur.
İyi sınırlı erltemli zemin üzerinde gümüş renkli skuam.
Simetrik bilatéral, ekstansör yüzlerdedir ve sübjektif yakınma (yanma, kaşıntı) yoktur.
Alopesiye neden olmaz.
Tırnaklar %50 vakada tutulur, subungual hiperkeratoz ve yüzük tırnak (pitting) olur.
Fatal tipleri: generalize Düştüler ve eritrodermik psöriazisdir.
Psöriatik artrit: Séronégatif, H LA B27 ilişkili. %80 tırnak tutulumu ile birliktedir, distal interfalengial eklemleri tutar.
Histoloji:
Parakeratoz
Papillamatozis: (Auspitz fenomeni)
Akantoz
Munro mikroabseleri
Granüler tabaka incelir kaybolur.
Tedavi: Katran, topikal kortikosteroid, antralin, vit D , PUVA, retinoidler, metotreksat, siklosporin, sistemik kortikosteroid
En sık görülen form: psöriazis vulgaris
Ayırıcı tanı: parapsöriazis, liken planus, tinea corporis, Diskoid lupus, seboreik dermatit, kontakt dermatit, 2. devre sitiliz.
Birçok monoklonal antikor, hücrelerin birbirine inflamatuar sinyaller göndermek için kullandığı moleküller olan sitokinleri hedef alır. TNF-α, ana yürütücü inflamatuar sitokinlerden biridir. Dört monoklonal antikor (MAb) (infliximab, adalimumab, golimumab ve sertolizumab pegol) ve bir rekombinant TNF-a tuzak reseptörü etanersept, TNF-a sinyalini inhibe etmek için geliştirilmiştir.
İksekizumab gibi ek monoklonal antikorlar, proinflamatuar sitokinlere karşı geliştirildi ve anti-TNF-α antikorlarından farklı bir noktada inflamatuar yolu inhibe ederler.
IL-12 ve IL-23, FDA onaylı ustekinumabın hedefi olan p40 adlı ortak bir alanı paylaşmaktadır.
2017 yılında ABD FDA plak sedef hastalığı için guselkumab’ı onayladı. Çocuklarda sedef hastalığında anti-TNF ilaçlarının etkinliğine ilişkin çok az çalışma bulunmaktadır. Randomize kontrollü bir çalışma, 12 haftalık etanersept tedavisinin çocuklarda sedef hastalığının boyutunu hiçbir kalıcı yan etki olmaksızın azalttığını ileri sürdü.
T hücrelerini hedef alan iki ilaç efalizumab ve alefacept’tir.
Efalizumab, spesifik olarak LFA-1’in CD11a alt birimini hedefleyen monoklonal bir antikordur. Ayrıca, T hücrelerini çeken kan damarlarını kaplayan endotelyal hücreler üzerindeki yapışma moleküllerini de bloke eder. Efalizumab, ilacın ilerleyici multifokal lökoensefalopati vakalarıyla ilişkisi nedeniyle üretici tarafından Şubat 2009’da Avrupa pazarından ve Haziran 2009’da ABD pazarından gönüllü olarak çekildi.
Alefacept ayrıca dendritik hücrelerin T hücreleriyle iletişim kurmak için kullandığı molekülleri de bloke eder ve hatta inflamasyonu kontrol etmenin bir yolu olarak doğal öldürücü hücrelerin T hücrelerini öldürmesine neden olur.
7-Apremilast da kullanılabilir.
Gümüş renkli, iyi sınırlı, geniş yapışık eritematöz plaklarla karakterize non infeksiyöz, inflamatuar ve hiperproliferatif bir deri hastalığı… Psöriazis (artmış epidermal turnover)
Psöriaziste en sık tutlan bölge…Diz, dirsek, saçlı deri
Psöriazisteki en önemli etyolojik faktör…Travma (koebner fenomeni)
Psöriazisin karakteristik fizyopatolojik bulgusu …Akantoz (diğerleri; parakeratoz, munro mikroabseleri, auspitz bulgusu)
Psöriazisin en sık görülen klinik tipi…P.vulgaris
Çocuklarda B-hemolitik streptokoklara bağlı bir ÜSYE*den 2-4 hafta sonra gelişen ve damla şeklinde lezyonlarla karakterize psöriazis tipi… Guttat psöriazis
Deri bulguları ile beraber ağır sistemik bulgularla (ateş, atralji vb) seyreden psöriazis tipi… Generalize püstüler psöriazis (von zumbussch hastalığı)
Gebelerde meydana gelen generalize püstüler psöriazis tipi…İmpetigo herpetiformis
Puva*nın kontraendike olduğu hastalık… SLE (diğerleri; gebe, emziren kadın, fotosensitif kişiler, porfiria)
Psöriazis tedavisinde kullanılan antimitotik ajan…Metotreksat
—————————————-
Derisinde oluşan lezyonları kaşıdıktan bir hafta sonra lezyonları daha da artarak gelen bir hastada ne tip bir fenomen ortaya çıkmıştır?
A) Talaş belirtisi
B) Çivi arazı
C) Saboroud belirtisi
D) Koebner fenomeni
E) Auspitz fenomeni
Cevap D
Talaş belirtisi, TineaVersicolor dediğimiz ve gövde ön yüzünde hipopigmente makûllerle seyreden hastalıkta görülen belirtidir.
Çivi arazı Leishmaniazis seyri esnasında görülen fenomendir.
Saboroud belirtisi seborik dermatitte tanı koymaya yardımcı bir fenomendir. Auspitz fenomeni Psöriazis seyri esnasında ortaya çıkan ve papillamatozi sesekonder ortaya çıkan ve toplu iğne
başı şeklinde kanamlarla karakterizedir.
Koebner fenomeni (İzomorfik yanıt fenomeni) ise Psöriazis ve Lichen Planus seyri esnasında görülen ve lezyonun olduğu bölgenin tahrişinden yaklaşık bir hafta sonra lezyonların daha belirgin ortaya çıkması ile karakterlidir.